Waarom laten bomen dit jaar zo snel hun bladeren en noten vallen?
Informatieve tip
Soms heb je jaren dat : het bos ligt al aan het eind van de zomer vol met bladeren, eikels en walnoten, terwijl de herfst officieel nog maar net begonnen is- vroeger dan ooit dus. Soms verkleuren ook hagen wat eerder naar hun winterkleur.
Waar je normaal eerst nog een paar weken kunt genieten van geel, rood en oranje blad, lijkt de natuur dit jaar de fast-forwardknop ingedrukt te hebben. Hoe komt het dat alles zo snel valt? Tijd om in de wereld van bomen en klimaatveranderingen te duiken. En nee, het ligt niet alleen aan die ene stormachtige dag.
Weersomstandigheden: de grootste boosdoener
Bomen zijn eigenlijk net mensen: als het te heet wordt, raken ze gestrest. En stress zorgt ervoor dat ze sneller bladeren en noten loslaten. Zo ook in jaren dat we te maken hadden met extreme weersomstandigheden – een lange periode van droogte. Dit zorgt ervoor dat bomen hun energie willen sparen en in overlevingsstand schieten. Het resultaat? Bladeren en noten (zoals eikels) die vroeger dan normaal op de grond belanden, zoals hieronder te zien.
Bladeren zijn zelfs nog groen en vallen al van de bomen, met hun vruchten - in dit geval eikels.
Droogte en hittegolven
In warme, droge zomers verliezen bomen dus veel vocht door verdamping. Om te voorkomen dat ze letterlijk uitdrogen, besluit de boom: ‘weg met die dorstige bladeren, die kosten veel te veel water!’ Door bladeren sneller te laten vallen, vermindert de boom dus zijn waterbehoefte. Hetzelfde geldt voor vruchten en noten zoals eikels en walnoten. Als de boom voelt dat hij het niet allemaal kan bolwerken, laat hij ze eerder los om zelf te kunnen overleven.
De natuurlijke cyclus van bomen
Bomen hebben zo hun eigen ritme. Sommige jaren produceren ze massaal veel vruchten en noten, dit wordt een ‘mastjaar’ genoemd. Het jaar erna zie je vaak dat bomen sneller hun blad en noten loslaten, omdat ze simpelweg wat sneller uitgeput zijn dan normaal. De boom trekt zich dus terug, spaart energie en maakt zich klaar voor een nieuwe ronde in de komende seizoenen. Ook bij haagplanten zie je dat het blad eerder van de haag afvalt en in winterkleur veranderd.
Beukenhaag verkleurd al vroeg in de herfst van zijn groene zomerkleur naar de bruine winterkleur
Wat betekent dit voor dieren?
Voor dieren is de vroege blad- en notenval een gemengd verhaal. Aan de ene kant hebben eekhoorns en vogels al op tijd lekker veel eten voorhanden. Aan de andere kant kan het betekenen dat de voorraad eerder opraakt, zeker als er minder noten geproduceerd zijn. Gelukkig zijn dieren slim en sparen ze een hele voorraad noten op om de hele winter te kunnen overleven. Maar een mastjaar of een vroege bladval kan hun gedrag flink beïnvloeden.
Conclusie: een droog jaar kan de herfst wat opschudden
Dat de bladeren en noten in een jaar sneller vallen, is dus vooral te wijten aan het droge weer in de zomer en de natuurlijke cyclus van bomen. Hoewel het misschien wat minder schilderachtig is dan een lange herfst vol kleurrijke bladeren, hoort dit verschijnsel gewoon bij de dynamiek van de natuur. Het is dus niet per se iets om je zorgen over te maken. De bomen sparen hun energie in een droog jaar wat eerder op om het jaar erna weer volop te kunnen produceren.
